Passief gebruik van AI-tools zoals ChatGPT vermindert je hersenactiviteit en maakt je een luie denker. MIT heeft hier onderzoek naar gedaan en de uitkomsten zijn duidelijk.  Toch is dit geen reden om AI af te zweren. Bij Hibou omarmen we AI volop, maar we zien het als een vlijmscherp stuk gereedschap, niet als een comfortabele leunstoel.

In het kort:

• Hersenactiviteit keldert: Een MIT-studie toont aan dat passief gebruik van ChatGPT de hersenactiviteit met 47% vermindert.
• ‘Afnemende intelligentie’: Hersenprofessor Erik Scherder waarschuwt dat we ons brein ‘onderbenutten’ en lui maken als we AI kritiekloos gebruiken
• Brein-plasticiteit: Ongebruikte hersenverbindingen verzwakken; cognitieve uitdaging bouwt juist veerkracht op.
• Hoe je AI slim gebruikt: Jij bent de inhoudelijke en creatieve expert, AI is het gereedschap. Houd die rollen gescheiden.

Een ‘lui brein’ is een reële dreiging

Laten we er niet omheen draaien: ja, het passieve, onkritische gebruik van ChatGPT maakt ons collectief dommer. Het MIT-onderzoek is alarmerend: je zet je brein letterlijk op de automatische piloot en verliest hoogte op het gebied van kritisch denken en creativiteit. Het resultaat is oppervlakkig werk waar niemand op zit te wachten.

De wetenschap achter cognitieve achteruitgang

Hersenprofessor Erik Scherder noemt AI niet voor niets ‘afnemende intelligentie’ in plaats van kunstmatige intelligentie. Volgens hem werkt ons brein simpel: de verbindingen (synapsen) die je gebruikt, worden sterker. De verbindingen die je lui laat liggen, verzwakken. Door denkwerk uit te besteden, bouwen we geen complex, veerkrachtig brein op. Die veerkracht is juist cruciaal om onverwachte problemen in het leven aan te kunnen. We ‘onderbenutten’ onze capaciteiten, een fenomeen dat Scherder underuse noemt.

Het probleem is niet het gereedschap, maar de gebruiker

Maar het kan anders. De oplossing is niet simpelweg een ‘betere prompt schrijven’, maar de fundamentele keuze om AI niet te gebruiken om luier te worden. De echte winst zit niet in het versnellen van de projecten die je eerder deed, maar in het creëren van compleet nieuwe mogelijkheden die eerder ondenkbaar waren.

In plaats van achterover te leunen, gebruiken we AI bij Hibou als een motor voor innovatie. Denk aan het ontwikkelen van interactieve, AI-gedreven avatars, of het analyseren van data voor een contentstrategie die naadloos aansluit bij de strategische communicatiekeuzes van een klant. Dit is waar je brein van ‘aan’ gaat: niet bij het uitbesteden van je denkwerk, maar bij het oplossen van nieuwe, creatieve en strategische vraagstukken die AI mogelijk maakt.

Het bewijs: wat het MIT-onderzoek ons leert

De studie van het MIT Media Lab legde de vinger op de zere plek. Met EEG-scans werd de hersenactiviteit van schrijvers gemeten in drie groepen: één die enkel het eigen brein gebruikte, één met Google als hulpmiddel, en één met ChatGPT.

De resultaten waren schokkend. De ChatGPT-groep vertoonde de laagste hersenbetrokkenheid. Hun essays waren generiek en inwisselbaar. Naarmate de studie vorderde, werden ze luier. Het meest verontrustende was de ‘cognitieve schuld’: toen deze groep later zonder AI moest schrijven, bleven hun hersenen onderactief. Ze waren het verleerd om zelf diep na te denken.

Neem de regie: van passieve consument naar actieve gebruiker

De kunst is om AI niet te zien als een magische tekstgenerator, maar als een intelligente assistent. Dit is precies de actieve, kritische houding die experts als Scherder benadrukken. Het is het verschil tussen AI als sparringpartner gebruiken – waarbij je zelf de diepte in gaat en de feiten controleert – en het passief accepteren van de output.

Zo voed je de AI met jouw expertise

Zo werken we bij Hibou ook. In plaats van een simpele vraag als “schrijf een blog over X”, bouwen we een gedetailleerde prompt waarin we onze kennis verwerken:

• Structuur: We geven de opbouw van het artikel aan, inclusief de functie van elke alinea.
• Inhoud: We leveren de kernargumenten, feiten en de unieke invalshoek die we willen belichten.
• Toon en stijl: We definiëren de gewenste tone of voice en schrijfstijl die past bij het merk.

Door de AI op deze manier te ‘trainen’ voor elke specifieke taak, zorgen we ervoor dat het resultaat onze expertise en creativiteit versterkt, in plaats van vervangt. Ons brein blijft volop aan het werk met het strategische en creatieve denkproces; de AI helpt ons met de uitvoering.

Gebruik AI als tool en niet als een alternatief voor jouw eigen brein

De dreiging van cognitieve achteruitgang door AI is reëel, maar het is een keuze. Kritiekloos gebruik leidt onvermijdelijk tot een ‘lui brein’. Een actieve, strategische inzet, waarbij je jouw eigen expertise inbrengt, leidt niet alleen tot betere resultaten, maar bouwt juist aan die cognitieve veerkracht die essentieel is. De toekomst is niet aan degenen die AI vrezen, maar aan degenen die het gereedschap leren meester te zijn.

Verbeter je zichtbaarheid in AI-search: Gemini, Chat GPT, Perplexity & Google AI

Bij Hibou helpen we je zichtbaarheid binnen AI-search te verbeteren. Zodat je die almaar groeiende doelgroep bereikt en je concurrenten achter je laat. Benieuwd? Mail naar aniek@hibou.nl.